IN DE BOEKENKIST

Elke aflevering van de podcast Breedtegraad 52.11 eindigt met een korte bespreking van een boek dat meegaat op reis in de boekenkist van de camper. Vertaler/redacteur Jet Quadekker leest fragmenten voor. Radetzymars van Joseph Roth gaat als eerste mee op reis.  Een fragment:

‘…Als men de keizer goedaardig noemde, liet hem dat onverschillig. Maar als men zei dat hij kil was, voelde hij pijn aan zijn hart. Hij had lang genoeg geleefd om te weten dat het dom is de waarheid te spreken. Hij gunde de mensen hun dwalingen en hij geloofde nog minder dat zijn wereld overeind zou blijven dan de grappenmakers die overal in zijn grote rijk grapjes over hem maakten. Maar het betaamt een keizer niet zich met grappenmakers en betweters te meten. Dus zweeg de keizer…’

‘Dit boek is al ongeveer 90 jaar geleden verschenen,’ schrijft Geert Mak, ‘en toch leest het alsof dat pas gisteren gebeurde.’ Lees het betreffende artikel hier.

In de 3e aflevering van Breedtegraad 52.11 DE RENBAAN bespreekt Muiderman Hij kan me de bout hachelen met zijn vorstendommetje van vertaler Hans Boland. U hoort Boland een fragment van een gedicht van Poesjkin voorlezen. Lees op Nederlandistiek.nl meer over dit boekje, het taalplezier spat er vanaf.

In de 4e aflevering UITZICHT OP HET VELD bespreekt Muiderman Elke vriendschap met mij is verderfelijk, Brieven 1927-1938 , een briefwisseling tussen Joseph Roth en Stefan Zweig. ‘Het leest als een drama,’ schreef de Frankfurter Zeitung. ‘De eerste brieven van Roth aan Zweig kun je bijna kruiperig noemen. Na overdreven complimenten aan Zweig gaan ze over in lange litanieën over de omstandigheden waaronder Roth zijn leven slijt: zijn vrouw wordt in een psychiatrische inrichting opgenomen, zijn vriendin wil dat hij de scholing van haar twee kinderen betaalt, hijzelf is doodziek, heeft links en rechts schulden en komt niet aan schrijven toe.’ Lees hier meer over deze vriendschap van tegenpolen.

In de 5e aflevering DE GRENS gaat Op de kaart van Simon Garfield in de boekenkist. Een heerlijk boek, vooral voor Muiderman die niet van de Tomtom houdt.
Simon Garfields belangstelling voor kaarten wordt gewekt wanneer hij als kind dagelijks de metrokaart in de Londense subway bestudeert. Zijn fascinatie is sindsdien alleen maar toegenomen.
In Op de kaart onderzoekt hij hoe kaarten, vanaf de eerste schetsen van de oude Grieken tot aan Google Maps, onze geschiedenis hebben gemaakt en beïnvloed.Garfield verhaalt over de onmogelijke opdracht om Afrika in kaart te brengen, over het maken van de perfecte globe, over Ptolemeüs en Johannes Blaeu, over de ontdekkers van de Zuidpool en de `Star Maps in Hollywood. En waarom heet Amerika eigenlijk niet Columbus? Op de kaart is een onweerstaanbare zoektocht, rijk geïllustreerd en vol vermakelijke anekdotes, naar waar we waren, waar we zijn en waar we naartoe gaan. Simon Garfield (1960) is journalist en schrijft voor The Independent en The Observer.

In de 6e aflevering MAN BIJ HET STOPLICHT gaat het boek Het huis aan het meer (2017) van Thomas Harding in de boekenkist. De ondertitel luist: ‘Eén huis. Vijf families. Honderd jaar Duitse geschiedenis.’ Aan de hand van de bewoners van een vakantiehuis lezen we de geschiedenis van Europa. Zie deze link.

In de 7e aflevering DE ONDERHANDELAARS legt Muiderman het boek Het land van mijn vader (2005) in de boekenkist van zijn camper. ‘Geschiedenis van een Duitse familie’ luidt de ondertitel, geschreven door Wibke Bruhns. Ze was voor de Duitse tv-kijkers geen onbekende, want ze was de eerste vrouwelijke journaallezer in Duitsland. Ze vindt filmopnamen over haar vader die ze nauwelijks gekend heeft en die beelden laten haar niet meer los. Lees hier meer.

In de 8e aflevering HET GRENSKANTOOR gaat De wereld van gisteren van Stefan Zweig in de boekenkist. Een indrukwekkend en – in de conclusies die Zweig trekt – pijnlijk actueel boek.
Op 22 februari 1942 pleegde Stefan Zweig (1881-1942) samen met zijn vrouw zelfmoord in Brazilië. De meest gelezen, meest vertaalde en één van de productiefste schrijvers van zijn tijd, had kort voor zijn dood zijn herinneringen opgetekend aan een wereld die op het punt stond te verdwijnen: het oude Europa. Lees hier meer.

In de 9e aflevering EENHEID gaat Het land van mijn vader van Wibke Bruhns (2005) in de boekenkist. Halberstadt is ‘vroeger’, schrijft ze, ‘mijn herinneringen aan de stad waar ik in 1938 geboren ben, de stad van mijn kinderjaren, beginnen op 8 april 1945, de zondag na Pasen, ’s ochtends om 11.25 uur. Ik was toen zes. Alles daarvoor is in mijn geheugen bedolven onder het puin, verbrand in de dagenlange vuurzee.’ Ze gaat al schrijvend op zoek naar haar vader, van wie ze zich niets herinnert. Voor de Duitsers was Wibke (1938-2019) een bekende, ze werd de eerste vrouwelijke journaallezer op de Duitse tv.

Na de 10e aflevering DE VADER VAN WIBKE reageerden veel luisteraars op het door Jet Quadekker voorgelezen fragment uit In de ban van de tegenstander van Hans Keilson (1909-2011). Een fascinerende analyse over de verhouding tussen vervolger en vervolgde, tussen haat en vrees en de (on)mogelijkheid om je te verplaatsen in je tegenstander. Meer informatie over Hans Keilson en zijn boeken vindt u hier.

In de 11e aflevering VERDWALEN MET NIETZSCHE is Muiderman verdwaald vanwege een wegomlegging en hij komt bij toeval terecht in Röcken, de geboorteplaats van Nietzsche die vaak wandelend tot zijn filosofische inzichten kwam. Vandaar de keuze voor Wandelen, een filosofische gids door Frédéric Gros (1965). Lees een samenvatting hier.