Eenheid
(fragment)

Ik ben op zoek naar een plattegrond, de Toeristeninformatie is gesloten, op een bord aan de achterkant van het Rathaus vind ik een kaart van de omgeving. Een man vraagt of hij ergens mee kan helpen. U kijkt zo zoekend rond, zegt hij.
Ik schreef het al, de Duitser is graag gids. Hij heeft kort stekelhaar en trekt zijn T-shirt over zijn iets te dikke buik. Hij wijst naar zijn hardloopschoenen. Ja, ik loop elke dag een rondje voor de noodzakelijke conditie.
Ik zoek een plattegrond van Halberstadt, zeg ik.
Hij wijst naar het bord, u moet beslist naar Langenstein gaan, naar het Gedenkmal, er was daar een kleine vliegtuigfabriek van Juncker. Alleen al om die reden hebben uw bevrijders hier alles platgebombardeerd. Er stond hier bijna niets meer overeind, Halberstadt was letterlijk van de kaart. Toen mijn vader ouder werd, vervolgt de man, vertelde hij daar vaak over en ging boeken lezen over dat bombardement en verplichtte mij dat ook te doen.
De man kijkt even naar zijn schoenen en vertelt me wat zijn vader hem vertelde over die verwoesting. Het was niet mogelijk om de werkelijkheid te ervaren, zei mijn vader, woorden bleven bij me weg, pas veel later door er over te lezen, vond ik die. Hij vertelde me over de vrouw van de bioscoop – ze organiseerde daar alles, koos de films uit – die in paniek tussen het puin rondliep. Ze wilde orde scheppen, ze had immers de film al aangekondigd. De verwoesting was zo erg dat die tot niemand doordrong.
De man kijkt me beschaamd aan, alsof hij het niet wilde vertellen.
Pas na de Wende, zegt hij, is het hier aangepakt en opgeknapt. Hij onderbreekt zichzelf, alsof hij al te veel gezegd heeft : ziet u de Toeristeninformatie is geopend… maar er zijn wel veel vluchtelingen nu… en straks zijn er verkiezingen en wij hebben het toch veel slechter in vergelijking met het westen… bij de pensioenvoorzieningen (praat elke Duitser daarover?) worden we achtergesteld…
Weer kijkt hij weg en wijst naar een plein honderd meter verderop. Daar is een goede doelen-markt, zegt hij, er zijn allemaal optredens, het is belangrijk dat we onze eenheid tonen. Hij groet en gaat in dribbelpas weer verder met zijn rondje. Ik zie het verwaarloosde gebouw voor me waar ik net langs fietste, de verroeste letters C O N C O R D I A op de gevel. Ik herinner me een foto van een huis uit het stadje Penkum, scheuren in de muren, kapotte ramen in verveloze kozijnen, ik overdrijf niet, en aan de gevel een bord: ‘Haus der Einheit’.

Hier kunt de 9e aflevering van podcast Breedtegraad 52.11 beluisteren (18 min.). De hier gepubliceerde tekstfragmenten en de inhoud van de podcast verschillen.