Breedtegraad 52.11

De man bij het stoplicht
(fragment)

Een grijze snor en lichtblauwe ogen achter de brillenglazen. Hij is de tweede Duitser die ik spreek op deze reis, bij een stoplicht in een buitenwijk van Münster. Rood duurt hier lang, zegt hij. Hij vertelt dat hij in Helmstedt-Marienborn woonde op de grens van Oost- en West-Duitsland. Als kind keek hij vanuit zijn kamertje over de muur. Hij corrigeert zichzelf, nee, niet óver de muur maar ik keek uit op het niemandsland tussen grens en muur. Hij herinnert zich ontploffende mijnen, de lichamen van drie doden die naast elkaar gelegd werden alsof die ordening de moordpartij verzachtte. Opgeruimd staat netjes, zoiets mompelt hij, ik had een verrekijker en daardoor het gevoel dat ikzelf op wacht stond.
Het licht voor fietsers springt op groen en hij gebaart me op de stoep te gaan. Vanuit de DDR correspondeerde mijn vrouw en ik met Hollanders, vervolgt hij, waarschijnlijk communisten. En na de Wende gingen we hen bezoeken, spontaan, zomaar naar Nederland met een geleend autootje en wij belden bij hen aan met de vraag om te logeren. Maar na 1989 bleken het ineens geen vrienden meer. Jullie zijn toch niet langer arme sloebers, zeiden ze, je kan vast een hotel betalen. We werden aan de kant gezet, zo voelde dat, later ook door de West-Duitsers.
Hij wrijft met de bovenkant van de hand over zijn snor. Ik wil nooit meer naar zo’n type land als de DDR terug, zegt hij, maar ik mis het wel. Mijn tweede vrouw kwam uit het westen, hier uit Münster, ik wilde niet langer leven in het oosten. En als ik zeg dat ik daar geboren ben, voelt dat als een tekortkoming, alsof ik me moet verantwoorden. Het is gek, maar ik mis iets dat niet meer bestaat. Hij neuriet een liedje, ik kan hem niet verstaan. Van Rolf Biermann, zegt hij, ach ja, das ist Geschichte. Hij kijkt naar mijn fiets en vraagt wat ik hier doe.

Hier kunt de 6e aflevering van podcast Breedtegraad 52.11 beluisteren (15 à 20 min.). De hierboven gepubliceerde tekstfragmenten en de inhoud van de podcast verschillen.